Lang leve(n) lezen!

Lezen is voor velen een vorm van ontspanning: even weg uit het hier en nu en opgaan in het leven van een ander. Maar wat als lezen je niet alleen de tijd laat vergeten, maar je ook daadwerkelijk tijd geeft? Uit onderzoek blijkt dat mensen die regelmatig boeken lezen, gemiddeld langer leven dan niet-lezers. Een roman of biografie openslaan, is dus niet alleen goed voor het creëren van een rustmoment, maar ook voor je gezondheid!

Lezen werkt levensverlengend

Onderzoekers ontdekten dat boekenwurmen gemiddeld bijna twee jaar langer leven dan mensen die niet lezen. In het onderzoek, waarin ruim 3.600 volwassenen van 50 jaar en ouder twaalf jaar lang werden gevolgd, bleek dat de overlijdenskans van lezers die minstens een half uur per dag een boek lazen, 20 procent lager lag dan die van niet-lezers.

Opvallend was dat dit effect alleen gold voor het lezen van boeken en niet voor tijdschriften of kranten. Volgens de onderzoekers komt dit doordat boeken vaak meer cognitieve inspanning en empathisch vermogen vragen: lezers moeten zich verdiepen in personages, verhaallijnen volgen en complexe thema’s begrijpen. Dit zou het brein actiever houden en bijdragen aan een betere cognitieve gezondheid.

Lezen vermindert stress

Naast de cognitieve voordelen heeft lezen ook directe effecten op lichamelijke gezondheid. Onderzoek laat zien dat lezen stress met 68 procent kan verminderen, waarmee het rustgevender is dan wandelen of naar muziek luisteren. Al na zes minuten lezen daalt de hartslag en ontspannen de spieren merkbaar. De verklaring hiervoor ligt in de totale aandacht die lezen vraagt: wie verdiept is in een verhaal, kan moeilijk tegelijkertijd piekeren over dagelijkse zorgen. Dit zorgt voor minder stresshormonen en interessant genoeg ook voor een andere frequentie van hersengolven, die vergelijkbaar is met die van meditatie. Deze stressvermindering is belangrijk, omdat langdurige stress samenhangt met vele gezondheidsproblemen, zoals hart- en vaatziekten en beroertes.

Een leven lang voordeel van lezen

De positieve effecten van lezen beginnen al vroeg. Veel lezen in de kindertijd helpt bij het ontwikkelen van cognitieve reserve, een soort mentale buffer die het brein beschermt tegen achteruitgang op latere leeftijd. Mensen die op jonge leeftijd lezen, blijven vaak langer mentaal scherp, ook als ze ouder worden.

Daarnaast blijkt uit onderzoek dat geletterdheid in het algemeen samenhangt met een betere gezondheid en hogere levensverwachting. Mensen die goed kunnen lezen en informatie begrijpen, zijn beter in staat om gezonde keuzes te maken.

Lezen voor een goede nachtrust

Ook lezen voor het slapengaan kan bijdragen aan een langere levensduur. Lezen helpt om de dag rustig af te sluiten en de overgang naar slaap te vergemakkelijken. Een ontspannen nachtrust is op zijn beurt weer essentieel voor herstel en een goede gezondheid.

Wie leest, die leeft

Wie leest, beleeft niet alleen talloze levens in de verhalen van anderen, maar verlengt ook dat van zichzelf. Boeken houden het brein actief, verlagen stress en dragen zo bij aan gezond ouder worden. Het is een mooie cirkel: hoe meer je leest, hoe meer tijd je krijgt om meer te lezen. Alle reden dus om gauw te beginnen aan een nieuw hoofdstuk, letterlijk en figuurlijk.

Literatuur

• Alzheimer Nederland (2024). Lezen in de kindertijd ook goed voor later. https://www.alzheimer-nederland.nl/nieuws/lezen-in-de-kindertijd-ook-goed-voor-later
• Flood, A. (2016). Book up for a longer life: readers die later, study finds. The Guardian. https://www.theguardian.com/books/2016/aug/08/book-up-for-a-longer-life-readers-die-later-study-finds
• Goethem, J. (2024). Heeft boeken lezen invloed op je levensduur? EOS Wetenschap. https://www.eoswetenschap.eu/psyche-brein/heeft-boeken-lezen-invloed-op-je-levensduur
• Hirshman, R. (2016). Bookworms live longer – Book readers’ lives were two years longer than nonreaders. Yale Alumni Magazine. https://yalealumnimagazine.org/articles/4377-bookworms-live-longer
• Margriet (2021). Zóveel minuten per dag moet je lezen om je brein gezond te houden. https://www.margriet.nl/gezondheid/waarom-voor-slapen-moeten-lezen~bbb629dc/
• Sikkel, M. (2025). Schrijfster vertelt: Dit is waarom lezen écht gezond is. Libelle. https://www.libelle.nl/gezondheid/dit-is-waarom-lezen-echt-gezond-is~b81b9c2e/
• Stichting Lezen – Leesmonitor (2025). Geletterdheid houdt verband met gezondheid en levensverwachting. https://www.lezen.nl/onderzoek/geletterdheid-houdt-verband-met-gezondheid-en-levensverwachting/