Natuur in de stad

De steden van de toekomst zijn niet alleen slim en duurzaam, ze zijn ook groen. Steeds meer onderzoeken laten namelijk zien dat natuur in de stad een sleutelrol speelt in de gezondheid van bewoners, zowel mentaal als fysiek.

Mentale gezondheid

Er is geen urenlange boswandeling nodig om de voordelen van natuur te ervaren. Onderzoek van de Universiteit Leiden toont aan dat slechts vijftien minuten in een groene omgeving al leiden tot een verbetering van mentaal welzijn en vermindering van stress. Groene voorzieningen in de stad functioneren zo als een verlichting van drukte en spanning van het dagelijks leven.

Het RIVM benadrukt dat groen kan helpen tegen depressieve gevoelens en angstklachten. Bewoners van groene wijken ervaren over het algemeen minder stress en voelen zich gelukkiger. Ook onderzoeken van Wagengingen University & Research (WUR) tonen aan dat natuur een bewezen positief effect heeft op de gemoedstoestand en cognitieve functies, zoals concentratievermogen en herstel na mentale inspanning.

Fysieke gezondheid

Naast mentale voordelen heeft natuur ook een positief effect op het lichaam. Groen stimuleert beweging: mensen zijn eerder geneigd om te wandelen, fietsen of sporten in een natuurlijke omgeving. Deze extra lichaamsbeweging draagt dan weer bij aan een betere conditie en vermindert de kans op chronische ziekten zoals hart- en vaatziekten.

Bovendien is natuur in de stad van belang voor een gezond leefklimaat. Bomen en parken zuiveren de lucht en bieden verkoeling in warme periodes.

Natuur dichtbij huis

De meerwaarde van groen is ook zichtbaar in de directe woon- en zorgomgeving. Volgens IVN zorgt groen rondom woningen niet alleen voor meer woongenot, maar ook voor betere sociale cohesie. Bewoners voelen zich meer verbonden met hun buurt en zijn tevredener over hun leefomgeving.

In zorginstellingen heeft natuur eveneens een bewezen meerwaarde: patiënten herstellen sneller en ervaren minder pijn en stress wanneer ze toegang hebben tot een groene omgeving.

Stedelijk groen

Groen in de stad reikt verder dan de gezondheid van de inwoners. Het draagt ook bij aan de leefbaarheid van de stad als geheel. Zo kan stedelijk groen wateroverlast tegengaan, geluidsoverlast verminderen en biodiversiteit bevorderen. Daarmee vormt het een essentieel onderdeel van oplossingen voor stedelijke uitdagingen zoals klimaatverandering en verstedelijking. Kortom, natuur in de stad vormt een belangrijke bouwsteen voor een gezonde samenleving.

Literatuur

• Kimbrell, E. & Boot, M (2025). Wat groen met je kan doen: zelfs 15 minuten natuur verbetert je mentale gezondheid. Universiteit Leiden. https://www.universiteitleiden.nl/nieuws/2025/07/wat-groen-met-je-kan-doen-zelfs-15-minuten-natuur-verbetert-je-mentale-gezondheid
• Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (2022). Effecten van groen op fysieke en mentale gezondheid. https://www.rivm.nl/nieuws/effecten-van-groen-op-fysieke-en-mentale-gezondheid
• Staatsbosbeheer (z.d.). Natuur en gezondheid. https://www.staatsbosbeheer.nl/wat-we-doen/gezondheid
• Wageningen University & Research (2023). Groen en wonen. https://www.ivn.nl/app/uploads/2023/04/factsheet_groen_en_wonen.pdf
• Wageningen University & Research (2023). Groen en zorg. https://www.ivn.nl/app/uploads/2023/04/factsheet_groen_en_zorg.pdf
• Wageningen University & Research (2023). Groen: meer dan mooi en gezond. https://www.ivn.nl/app/uploads/2023/04/factsheet_groen_meer_dan_mooi_en_gezond.pdf
• Wageningen University & Research (z.d.). Effect van natuur op gezondheid. https://www.wur.nl/nl/onderzoek-resultaten/dossiers/dossier/effect-van-natuur-op-gezondheid.htm
• Wageningen University & Research (z.d.). Zeven redenen om te investeren in een groene stad. https://www.wur.nl/nl/show-longread/zeven-redenen-om-te-investeren-in-een-groene-stad.htm